Zamczysko w Starym Żmigrodzie
ZDJ: http://zamki.res.pl/
ZAMCZYSKO
Zamczysko w Starym Żmigrodzie położone jest około 1500-1600 metrów na południe od dzisiejszej wsi na stoku Beskidu Niskiego. Najłatwiej dostać się do tego miejsca od północnego zachodu, od biegnącej do Dukli drogi wojewódzkiej. Po wejściu do lasu i przejściu około 300 m można dostrzec polanę, za którą rozpoczyna się kolejna część lasu, a w niej porośnięte gęsto drzewami i krzewami wzgórze.
Obronność terenu Zamczyska wzmocniono przez wykonanie pierścienia głębokiej fosy i użycie wydobytej ziemi do powiększenia różnicy wysokości jego elementów obronnych. Głębokość fosy dochodzi do 2 m, szerokość waha się od 25 do 30 m. Majdan, czyli najwyższa środkowa część grodziska przybiera kształt owalu o nierównej powierzchni. Średnica mierzona po linii północ-południe wynosi 48 m., średnica w kierunku wchód-zachód wynosi natomiast 30 m.
Okres budowy grodu nie jest dokładnie znany. Część historyków uważa, że powstał on w II połowie XI lub w I połowie XIII wieku. Inny przesuwają tę datę do czasów przedpiastowskich, do okresu kiedy obszar Żmigrodu wchodził w skład Państwa Wiślan. Miało ono odegrać istotną rolę w okresie podboju tego obszaru przez państwo Wielkomorawskie.
Z czasem strażnica, którą było Zamczysko, straciła swoją pozycję i uległa zagładzie. Być może doszło tu do jakichś gwałtownych wydarzeń w postaci ataku zbójeckiego choć nie wspomina tego żadne ze znanych nam źródeł historycznych.Możliwe też, że po prostu gród ten przestał być potrzebny i sam uległ powolnemu zniszczeniu.