Grodzisko Walik w Brzezowej
1. Grodzisko „Walik” − grodzisko jest jednym z najstarszych grodów wczesnosłowiańskich odnalezionych na terenie Małopolski. Walik znajduje się 1 km od wsi. Badania archeologiczne z lat 50-tych, 80-tych i 90-tych datują je na czasy powstawania Księstwa Piastów, czyli VIII–X wiek. Mimo erozji i eksploatacji rolniczej zachowały się ponad trzymetrowe wały otaczające dwoma pierścieniami plac centralny (majdan) o wymiarach 150–160 m. Resztki trzeciego wału zaporowego obejmują półkolem przestrzeń od strony południowej. Powierzchnia grodziska wynosi około 4 ha. W centrum grodziska archeolodzy odkryli ślady chaty (półziemianki) o konstrukcji słupowej. Natrafiono także na fragmenty wczesnośredniowiecznej ceramiki (VIII–X w.). Znaleziono tu ponadto ślady wcześniejsze z okresu wpływów rzymskich z III i IV wieku n.e. Z przeprowadzonych badań wynika, iż gród spłonął przed ukończeniem budowy albo był używany okresowo lub doraźnie. Być może biegł tędy bardzo stary szlak na przełęcz nad Grabiem omijający wielki łuk Wisłoki. Obniżenie południowej części grodziska nosi nazwę "Koci Zamek", co niektórzy łączą z określeniem "kotczy zamek", znaczającym twierdzę złożoną z wozów (koczów) – wynalazek czeskich husytów.
Tekst nowyzmigrod.eu